اصل درس خواندن و آموزش
فیلم پاسخ به سوالات "اصل درس خواندن و آموزش"
دانلود نسخه موبایل | دانلود با کیفیت پایین | دانلود با کیفیت بالا
آیا درس خواندن در عصر حاضر برای ما واجب عینی است؟
شاید همه این حدیث شریف را از وجود مبارک پیامبر خدا (ص) شنیده باشید که فرمودند طلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه؛ طلب علم، درس خواندن و آگاهی پیدا کردن بر هر زن و مرد مسلمان واجب است اما این وجوب، وجوب کفایی است، واجب عینی نیست، یعنی دانش‌هایی که برای رفع نیاز جامعه اسلامی لازم است، به تعداد و مقداری که این نیاز مرتفع بشود، باید افرادی که دارای شرایط هستند، بروند یاد بگیرند، اما واجب عینی نیست. مگر در موارد استثنایی که ممکن است دانشی بر یکسری افراد خاصی واجب شود، اما به طور کلی درس خواندن واجب کفایی است. از امام راحل نقل شده است که فرمودند اگر درس نخوانید حرام است در مدرسه بمانید. چه مقدار باید درس بخوانیم تا جایز باشد که در مدرسه بمانیم؟
خب، سوال خوبی است. در یک مورد مشابه این سوال نیز، حضرت آقا فرمودند موجب ضمان است؛ یعنی به این معنا که فردی در مدرسه باشد، در دانشگاه باشد و از بیت‌المال استفاده کند ولی درس نخواند، هم حرمت تکلیفی دارد به این معنا که دارد از بیت‌المال استفاده میکند و درس نمیخواند؛ هم حرمت وضعی دارد، تکلیف وضعی دارد به این معنا که ضامن است و باید آن مقداری که ضایع کرده جبران کند. اما چه مقدار درس بخوانید؟ به مقدار متعارف، یعنی فرق نمی کند در دانشگاه باشد، در دبیرستان باشد، در مدرسه علوم دینی باشد باید به مقدار متعارف درس بخواند، نه بر خودش سخت بگیرد نه کوتاهی و مسامحه کند، حال ممکن است مدرسه خاصی یک مقرراتی داشته باشد که هر کس اینجا تحصیل می کند، در شبانه‌روز باید ساعت خاصی را درس بخواند، این شرایط را باید مراعات کند.
آیا برای رفتن به دانشگاه یا حوزه علمیه رضایت پدر و مادر لازم است؟ یعنی برای رفتن به دانشگاه یا حوزه علمیه رضایت پدر و مادر شرط است؟
شرط نیست. به این معنا که اگر کسی رضایت آنها را جلب نکرد و رفت، مرتکب گناه نشده است. اما اگر موجب اذیت و آزار آنها شود و ناراحت میشوند به هر حال در این صورت باید رضایت آنها را جلب کند و اسباب ناراحتی آنها را فراهم نکند.
جوانی 18 ساله هستم و قصد دارم به حوزه علمیه بروم ولی پدرم به شدت مخالف است و میگوید اگر به حوزه بروم بنده را عاق میکند. آیا در این صورت تبعیت از پدر لازم است؟
اصل تحصیل منوط به اجازه و رضایت والدین نیست، اما اگر پدری یا مادری مخالفت میکنند، سعی کنید موافقت آنها را جلب کنید و تا زمانی که راضی نشده‌اند به حوزه نروید. به هر حال جلب رضایت آنها برای شما مهم است یعنی مسئله مهمی است. جوانی هستم 17 ساله و قصد تحصیل در حوزه را دارم اما پدر و مادرم شدیدا مخالفند و میگویند یک پزشک یا استاد دانشگاه هم میتواند تبلیغ دین کند. وظیفه من چیست؟
هر چند در اینجا توصیه میکنم اگر واقعا علاقه به دروس حوزه دارید و خودتان را در آن طریق موفق میبینید، سعی کنید پدر و مادر را راضی کنید، اما اگر پدر و مادر راضی نشدند و با دانشگاه رفتن شما راضی هستند، به دانشگاه بروبد. با خواندن دروس دانشگاه نیز آدم میتواند به مردم خدمت کند.
در انتخاب رشته دانشگاهی و تغییر آن در مقطع دیگری رضایت والدین لازم است؟ در صورتی که خلاف رضایت آنها انجام شود و موجب دلخوری گردد چه حکمی مترتب بر آن است؟ زمانی که فرد فارغ التحصیل شده باشد و والدین اصرار بر ادامه تحصیل داشته باشند و او به دلایل منطقی چنین تصمیمی نداشته باشد، اطاعت از والدین واجب است یا نه؟
هر چند در اینگونه موارد رضایت والدین شرط نیست، اطاعت هم به آن معنا واجب نیست. اما اسباب نارضایتی آنها را نباید فراهم کند و نباید کاری کنید که آنها ناراحت شوند اگر واقعا نهی میکنند و اگر نخلف شما باعث میشود ناراحت شوند، به هر حال مخالفت نکنید.
پاسخ به سوالات شرعی مخاطبان درباره مسائل تحصیلی توسط حجت‌الاسلام‌والمسلمین فلاح‌زاده
منبع: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27605
