مقدّمه
قرآن کریم، قانون الهی و هدیهای آسمانی به جهانیان است. تنها کتاب حقیقى هدایت، برای تمام مردم، در همهی زمانها است. مرور زمان، جز بر تازگی و طراوتش نمیافزاید. گام اول برای دستیابی به حقایق زیبای این کتاب الهی، آشنایی با متن آن است. آموزش روخوانی و روانخوانی قرآن، نیازمند قالبی صحیح، ساده و کاربردی است. تلاش ما در این کتاب، ارائهی چنین قالبی است.
اهداف کتاب
از قرآنآموز انتظار میرود پس از گذراندن دورهی آموزشیِ این کتاب و تمرین و تلاش مناسب:
1- قرآن کریم را با رسمالخط عثمانطه و رسمالخطهای ایرانی، به صورت نسبتاً روان و با رعایت نحوهی وقف بر آخر عبارات قرآنی، بخواند.
2- آداب تلاوت را رعایت نماید.
3- حمد و سوره و اذکار نماز را هم از نظر اعراب و هم از نظر تلفّظ حروفی که متفاوت با زبان فارسی هستند، به درستی قرائت نماید.
برخی از ویژگیهای کتاب
1- آموزش متنمحور؛ محور در ارائهی تمرینهای این کتاب، رجوع مستقیم به متن قرآن کریم است. در ادامه با این شیوه آشنا خواهید شد.
2- توجّه به رسمالخط¬های ایرانی پس از اتمام آموزش از روی رسمالخط عثمانطه؛ رسمالخط عثمانطه امتیازها و ویژگیهای خاصّی دارد. اگر قرآنآموز از ابتدا با این رسمالخط، خواندن قرآن کریم را فرا گیرد، به آسانی میتواند رسمالخطهای ایرانی را نیز بخواند. با توجّه به این دو نکته، این رسمالخط مبنای آموزش قاعدهها و اجرای تمرینها در این کتاب قرار گرفته است؛ البتّه پس از فراگیری قرائت از روی این رسمالخط، به موارد اختلافی آن با رسمالخطهای ایرانی -که تفاوت اندکی با هم دارند - و تمرین از روی آن نیز پرداختهایم.?
3- بیان سادهی قاعده ها؛ در بیان قاعدهها، از سادهترین عبارات استفاده شده است و به جای شرح و تفصیل آنها، بیشتر تمرینهای عملی و کاربردی از روی قرآن کریم مورد نظر بوده است.
4- آوردن نمونههای فارسی؛ در بسیاری از موارد، برای آموزش قاعده یا حرکتی، نمونههای فارسی آن آورده شده است. این کار در واقع گره زدن بحث با دارایی¬های علمی قرآنآموز است که میتواند تأثیر چشم گیری در درک مطالب داشته باشد.
5- عمومیّت این روش؛ این روش در عین سهولت، کاربردی بوده و برای همهی افراد قابل ارائه است.
6- بیان مهمترین کلیدهای لحن عربی و قواعدی که در صحیحخوانی قرائت نماز نقش دارند.
7- پرداختن به امر آداب تلاوت.
سخنی با مربّیان گرامی
1- قبل از آموزش، شایسته است قرآنآموزان را با اهمیّت فراگیری کتاب الهی آشنا سازیم.
2- برای دستیابی به اهداف روانخوانی، شایسته است تمرین و تکرار از روی متن قرآن را جایگزینِ شرح علائم و قواعد کنیم و درس را به صورت ساده بیان کنیم. قبل از شروع درس جدید، درسهای قبل را از روی قرآن مرور کنیم. قرآنآموزان را برای تمرین در منزل، تشویق و ترغیب نماییم.
3- انتخاب صفحهی تمرین در هر درس، متناسب با علامت تدریس شده و وفور آن در صفحه¬ی منتخب است.
4- بخشخوانی کلمات و عبارات، هدف آموزش این کتاب نیست. امّا میتواند ما را در دستیابی به مهارت پیوسته خوانی و روانخوانی آیات قرآن کریم کمک کند. بنابراین به این امر عنایت کافی داشته باشیم.
5- با توجّه به ظرفیت کلاس، درسهای ساده در یک جلسه و درسهای دارای محتوای سنگین، در دو جلسه تدریس و تمرین شود.
6- با توجّه به نکانی که در درس 23، پیرامون صحیحخوانی قرائت نماز بیان شده است، قرائت نماز قرآنآموزان را ارزیابی و تصحیح نمایید.
* در پایان خداوند را شاکرم که پس از چند سال، توفیق اتمام این اثر ناچیز را عنایت فرمود و همچنین از زحمات والدین گرامی و همسر فداکارم و نیز از تمام اساتید بزرگواری که در آشنایی حقیر با کلام الهی، تلاش کردهاند، تشکّر نموده و از درگاه الهی توفیق روزافزون ایشان را خواستارم.
امید است که عزیزان، جهت ارتقای اثر، بنده را از انتقادها و پیشنهادهای خود محروم نگردانند.
رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ / سوره بقره/127
ویرایش دوم، اربعین حسینی علیه السلام 1393- قم، عبدالرضا نظری